Ελληνορωσική συμφωνία για προμήθειες αμυντικού υλικού

• 
  

Στις 16 Δεκεμβρίου κατατέθηκε στη Διαρκή Επιτροπή Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής και θα κυρωθεί τις επόμενες μέρες η «Συμφωνία μεταξύ της Κυβέρνησης της Ρωσικής Ομοσπονδίας και της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας για την προμήθεια Αμυντικού Υλικού», η οποία είχε υπογραφεί στις 3 Δεκέμβριο 2013 στο πλαίσιο της συνάντησης του τότε υπουργού Εθνικής Άμυνας Δημήτρη Αβραμόπουλου με το Ρώσο ομόλογό του, Sergey Shoygu, στην Αθήνα. 

Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου, «η Συμφωνία κρίνεται επωφελής για τη χώρα μας καθώς περιγράφει τις διαδικασίες και τους γενικούς όρους προμήθειας Αμυντικού Υλικού της Ελληνικής πλευράς από τις αρμόδιες Ρωσικές Αρχές και Υπηρεσίες με την κατάρτιση επιμέρους συμβάσεων με κατασκευαστικές βιομηχανίες-βιοτεχνίες της Ρωσικής Πλευράς, με κρατική διασφάλιση ποιότητας του υπό προμήθεια Αμυντικού Υλικού. Η αρμόδια Ρωσική Αρχή εγγυάται επίσης την εκτέλεση των συμβάσεων και επιπλέον αναλαμβάνει τη δέσμευση ότι οι τιμές και οι όροι θα διαμορφώνονται στο πλαίσιο του πλέον ευνοημένου αγοραστή». Σύμφωνα με τις πρόνοιες της προς κύρωση συμφωνίας, το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας θα ζητά εγγράφως από τη Μόσχα τα απαραίτητα υλικά και η Ρωσία θα απαντά, μέσω του κρατικού οργανισμού εξαγωγών αμυντικού υλικού ROSOBORONEXPORT, από ποιά ρωσική εταιρεία και σε τι τιμή θα τα προμηθεύεται.

Το γεγονός ωστόσο ότι η συμφωνία έρχεται προς κύρωση στη Βουλή δύο χρόνια μετά την υπογραφή της αποδεικνύει πόσο βλαπτική για το εθνικό συμφέρον είναι η έλλειψη πολιτικής σταθερότητας.
Παράλληλα καταρρίπτονται οριστικά οι ισχυρισμοί περί προβληματικής εφοδιαστικής υποστήριξης των οπλικών συστημάτων ρωσικής προέλευσης των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων λόγω του εμπάργκο που επιβλήθηκε από την Ε.Ε. Σύμφωνα με την απάντηση του ΥΕΘΑ στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου, «σε ό,τι αφορά στα Οπλικά Συστήματα (ΟΣ) ρωσικής προέλευσης του οπλοστασίου των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων δεν έχει διαπιστωθεί, μέχρι σήμερα, ουδεμία επίπτωση στην επάρκεια ανταλλακτικών, στη συντήρηση και την τεχνική τους υποστήριξη που να οφείλεται στις κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς τη Ρωσική Ομοσπονδία. Άλλωστε η υποστήριξη των οπλικών συστημάτων ρωσικής προέλευσης πραγματοποιείται μέσω των διακρατικών συμφωνιών «Εν Συνεχεία Υποστήριξης [Follow on Support (FOS)]. Σε κάθε περίπτωση προκειμένου να εξασφαλισθεί απολύτως το θέμα της υποστήριξης των υπόψη  οπλικών συστημάτων για τα επόμενα έτη, τα Γενικά Επιτελεία έχουν προβεί ήδη σε ενέργειες για την ενεργοποίηση υποπρογραμμάτων «Εν Συνεχεία Υποστήριξης». Οι εν λόγω διαδικασίες βρίσκονται σε εξέλιξη, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο και με τις υφιστάμενες δυνατότητες εξασφάλισης χρηματοδότησης».
Υπενθυμίζεται ότι η Ειδική Διαρκής Επιτροπή Εξοπλιστικών Προγραμμάτων και Συμβάσεων της Βουλής ενέκρινε μεταξύ άλλων στη συνεδρίαση της 9ης Οκτωβρίου 2013 την υποστήριξη (FOS) αντιαεροπορικών Ο/Σ Στρατού Ξηράς για τα έτη 2013-15 και την υποστήριξη-επαναπιστοποίηση βλημάτων οπλικού συστήματος S-300 για την πραγματοποίηση βολών ενώ στη συνεδρίαση της 30ης Ιουλίου 2014 εγκρίθηκε η προμήθεια βλημάτων για τους Α/Τ εκτοξευτές Kornet.
Oπλικά συστήματα ρωσικής προέλευσης στις Ένοπλες Δυνάμεις
Η Ελλάδα μαζί με την Τουρκία υπήρξαν δύο από τα παλαιά κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ που -για διαφορετικούς λόγους το καθένα- ενέταξαν στα οπλοστάσιά τους συστήματα ρωσικής/σοβιετικής προέλευσης, για τις επιδόσεις των οποίων υπήρχε σχετική άγνοια μέχρι την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Έτσι, όταν η -ενιαία πλέον- Γερμανία αποφάσισε να αποσύρει το μεγαλύτερο μέρος του ανατολικογερμανικού οπλοστασίου και να το παραχωρήσει σε συμμαχικά κράτη, η Ελλάδα και σε μικρότερο βαθμό, η Τουρκία προσέτρεξαν για την κάλυψη των αναγκών τους. Σε αντίθεση με το ΠΝ και την ΠΑ, που λόγω ασυμβατότητας και παλαιότητας του υλικού έδειξαν περιορισμένο ενδιαφέρον, ο ΕΣ συγκρότησε επιτροπές, οι οποίες μετέβησαν στα στρατόπεδα της πρώην Ανατολικής Γερμανίας για επιτόπια επιθεώρηση. Όπως λέγεται, εκεί εκτυλίχθηκαν κωμικοτραγικές καταστάσεις με τους πρώην Ανατολικογερμανούς αξιωματικούς να αρνούνται να αποδεσμεύσουν πληροφορίες για τα υπό παραχώρηση οπλικά συστήματα είτε λόγω πληγωμένου γοήτρου είτε επειδή επιζητούσαν το κατάλληλο …«κίνητρο». Τελικά, ο ΕΣ κατάφερε να ενισχυθεί με σχεδόν μηδενικό κόστος με τα παρακάτω οπλικά συστήματα:

• 501 τεθωρακισμένα οχήματα μάχης BMP-1P/OST με αριθμό βλημάτων των 73mm
• 158 πολλαπλούς εκτοξευτές πυραύλων RM-70 με αριθμό ρουκετών των 122mm
• 12 αντιαεροπορικούς εκτοξευτές OSA-AK (κατά ΝΑΤΟ: SA-8 Gecko), 5 ραντάρ έγκαιρης προειδοποίησης Ρ-19, οχήματα επαναγέμισης και μεγάλο αριθμό βλημάτων 9Μ33Μ2/3
• 506 αντιαεροπορικά πυροβόλα Zu-23 με μεγάλο αριθμό πυρομαχικών των 23mm
• 262 (κατ΄άλλες πηγές 251) αντιαρματικούς εκτοξευτές μέσου βεληνεκούς FAGOT (κατά ΝΑΤΟ: AT-4 Spigot) με 7.051 βλήματα 9Μ111 διαφόρων εκδόσεων.
• 21.500 ελαφρούς αντιαρματικούς εκτοξευτές μιας χρήσης RPG-18
• πλωτές γέφυρες ΡΜΡ, ειδικοποιημένα οχήματα και λοιπό εξοπλισμό.

Μετά τα γνωστά γεγονότα, η Πολεμική Αεροπορία παρέλαβε τον Μάρτιο του 1999 στην Κρήτη τις δύο πυροβολαρχίες αντιαεροπορικών συστημάτων μεγάλου βεληνεκούς S-300PMU-1 (κατά NATO: SA-20 Gargoyle) με 8 εκτοξευτές 5Ρ85ΤΕ και απόθεμα 40 βλημάτων 48Ν6Ε. Επιπλέον:

• Το 1998 αποκτήθηκαν 20 μεταχειρισμένα ΟSΑ-ΑΚΜ και 3 ραντάρ Kasta-2E1 από τα ρωσικά αποθέματα.
• Το 1999 αποκτήθηκαν 21 οχήματα εκτόξευσης 9Κ331Μ του αντιαεροπορικού συστήματος TOR-M1 (κατά ΝΑΤΟ: SA-15 Gauntlet), 5 κέντρα διεύθυνσης πυρός (ΚΔΠ) 9S737Μ Ranzhir, οχήματα υποστήριξης και 368 βλήματα 9M331. To 2000 ασκήθηκε το δικαίωμα προαίρεσης για 10 πρόσθετα συστήματα TOR-M1 μαζί με τον προβλεπόμενο αριθμό ΚΔΠ, οχημάτων υποστήριξης και αριθμό βλημάτων. Από αυτά, τα έξι παραδόθηκαν στην Εθνική Φρουρά και τα τέσσερα στη Πολεμική Αεροπορία για την εγγύς αεροπορική προστασία των πυροβολαρχιών S-300PMU-1. Στο πλαίσιο της σύμβασης, τόσο τα TOR-M1 όσο και τα OSA-AKM απέκτησαν σύστημα Αναγνώρισης Φίλου ή Εχθρού (IFF) σύμφωνα με ΝΑΤΟϊκά πρότυπα (Mk XII, STANAG 4193) ενώ παράλληλα εγκαταστάθηκαν συστήματα IFF τύπου AN/TPX-54 (X) στα ραντάρ Ρ-19 και Kasta 2E1 των πυροβολαρχιών OSA-AKM.
• Το 2002 υπεγράφη η σύμβαση προμήθειας 2 Πλοίων Ταχείας Μεταφοράς τύπου Zubr (κατά NATO: Pomornik) μαζί με δύο πρόσθετα από την Ουκρανία.
• Μεταξύ 2001-2003 αποκτήθηκαν 196 αντιαρματικοί εκτοξευτές μεγάλου βεληνεκούς Kornet (κατά ΝΑΤΟ: AT-14 Spriggan).
• To 2005 παραχωρήθηκαν 7 πρόσθετα αντιαεροπορικά συστήματα OSA-AKM με ενσωματωμένο σύστημα IFF.                                                                          ΤΟ ΕΙΔΑΜΕ ΕΔΩ