Εφημερίδα Πατρίς, 18 Μαΐου 1918
Τα επίσημα ανακοινωθέντα
Το πρώτο επίσημο ανακοινωθέν του Γενικού Στρατηγείου Στρατιάς Ανατολής της 17ης/30ής Μαΐου 1918:
Θεσσαλονίκη, 17/30 Μαΐου 1918, ώρα 7.15 π.μ. Αι Μεραρχίαι Κρήτης και Αρχιπελάγους επετέθησαν σήμερον την πρωίαν ώρα 4.45 π.μ. εναντίον του εχθρικού λόφου Σέρκα Ντι Λέγκεν Λαμπούς.
Αι μέχρι τούδε πληροφορίαι γνωρίζουσιν ότι αι πρώται εχθρικαί γραμμαί εκυριεύθησαν εφ’ ολοκλήρου του μετώπου της επιθέσεως και η περαιτέρω προέλασις εκτελείται συμφώνως προς τα προβλέψεις της διοικήσεως […].
«Μεγάλη ελληνική νίκη», Αθήναι, 18 Μαΐου 1918
Τηλεγράφημα του Αρχιστρατήγου Guillaumat για την επιτυχία των τμημάτων του Σώματος Στρατού Εθνικής Άμυνας:
[…] Μετά βραχείας διαρκείας ισχυράν προπαρασκευήν του πυροβολικού, η πρώτη εχθρική γραμμή εκυριεύθη με θαυμάσιαν ορμή επί μετώπου 7 χιλιομέτρων υπό του πεζικού των μεραρχιών Σερρών, Αρχιπελάγους και Κρήτης. Εκυριεύθησαν τα έργα Τούμουλους, Σερφ Βολάν, Δοδά, Βος. Πολυάριθμοι αιχμάλωτοι και υλικόν, μη καταμετρηθέν ακόμη, έπεσε εις χείρας μας.
«Η έναρξις της επιθέσεως. Τα επίσημα ανακοινωθέντα»,
Πατρίς, 18 Μαΐου 1918
Ο θρίαμβος των ελληνικών όπλων επαληθεύτηκε από το Συμμαχικό ανακοινωθέν που εκδόθηκε στις 1315 της ίδιας ημέρας:
Κατόπιν σφοδράς, αλλά συντόμου προπαρασκευής του πυροβολικού, την 5ην πρωινήν ώραν της σήμερον, τα ελληνικά στρατεύματα του Σώματος Στρατού Εθνικής Αμύνης, υποστηριζόμενα υπό γαλλικού πυροβολικού και πεζικού ΕΚΥΡΙΕΥΣΑΝ ΠΕΡΙΛΑΜΠΡΩΣ ΤΑΣ ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΑΤΑΣ ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΚΡΑ ΝΤΕ ΛΕΓΓΕΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΛΟΥΜΝΙΤΣΗΣ. ΟΛΟΙ οι αντικειμενικοί σκοποί, οι υποδειχθέντες εις τα ελληνογαλλικά στρατεύματα, επραγμα-τοποιήθησαν. Πολυάριθμοι αιχμάλωτοι και πολύ υλικόν έπεσαν εις χείρας μας. Η αεροπορία μας δραστηριωτάτη, εβομβάρδισε και εμυδραλλιοβόλησε τας συγκεντρώσεις και τας μετόπισθεν υπηρεσίας του εχθρού.
«Περίλαμπρον κατόρθωμα των στρατευμάτων της Εθνικής Αμύνης. Τι λέγει ο Αρχιστράτηγος εις τον Βενιζέλον», Μακεδονία, 18 Μαΐου 1918
Τίτλοι εφημερίδων
«Περιφανής νίκη του στρατού μας εις την Μακεδονίαν»
Έθνος, 17 Μαΐου 1918
«Ο θρίαμβος της ελληνικής λόγχης»
Πατρίς, 18 Μαΐου 1918
«Περίλαμπρον κατόρθωμα της Εθνικής Αμύνης»
Μακεδονία, 18 Μαΐου 1918
«Η θριαμβευτική νίκη μας»
Αθήναι, 19 Μαΐου 1918
«Η ωραία ελληνική νίκη»
Εμπρός, 19 Μαΐου 1918
«Η θαυμασία ορμή του στρατού μας»
Πατρίς, 19 Μαΐου 1918
«Δόξα και τιμή εις τους ήρωας νικητάς και νεκρούς του Σκρα-Ντι-Λέγγεν!»
Αστήρ, 20 Μαΐου 1918
Εικόνες ενθουσιασμού
Η Θεσσαλονίκη πανηγυρίζει. Όμιλοι πολιτών, παρά την βροχήν, περιέρχοντο την πόλιν εν εξάλλω ενθουσιασμό […].
«Η Θεσσαλονίκη πανηγυρίζει», Έθνος, 18 Μαΐου 1918
Η κίνησις εις το Διοικητήριον και εις τα Συμμαχικά Στρατηγεία είνε πυρετώδης […]».
«Η ελληνική νίκη», Πατρίς, 19 Μαΐου 1918
Εικόνες θυελλώδους ορμής και ηρωισμού
Πρωί πρωί σημαίνει ο σαλπιγκτής το εγερτήριο. Έχει άλλη χαρά το σημερινό σάλπισμα, και οι άνδρες με τα σιδερένια κράνη πετιώνται αγουροξυπνημένοι και μπαίνουν στη γραμμή χωρίς μανδύες. […] Τα τουφέκια στο χέρι. Μέσα στην ιερή σιγή […] ακούγεται μόνον σαν βιβλικής θεότητος φωνή, η ανάγνωσις της ημερησίας διαταγής. Τα παλληκάρια βουρκωμένα […] διατηρούν πάντοτε στα χείλη το αιώνιον μειδίαμα της Ελλάδος […]
Το πρόσταγμα δεν αργεί να δοθή. […] Αθάνατη Ελληνική ψυχή, πώς ξέρεις να συντρίβης τον τύραννο, πόσο δίκαια σου ανήκει η ελευθερία και πόσον ψηλά σηκώνεις τον άγιο ύμνο της. […] Ποιος μπορεί να συγκρατήση την ορμή του τσαρουχιού του τσολιά, που έχει σιχαθή τόσον καιρό να πολεμάη στα κρυφά με τον κρότο των οβίδων!
[…] Ας είνε καλά η ξιφολόγχη. Δες πόσο γερά την σφίγγουν στο χέρι […] Άσπρη λαμπερή δεν τους αρέσει. Πρέπει να την βάψουν κόκκινη. […] Η ξιφολόγχη ώρμησε μονάχη της μπροστά, χωρίς κανένανε ν’ ακούση […]
Το θέαμα είνε μεγάλο. Τι κι’ αν μαίνωνται οι σφαίρες […] την ψυχή τίποτα δεν μπορεί να την τρομάξη. […] Αφροί βγαίνουν από τα στόματα και φλόγες από τα μάτια. Τα Μάνλιχερ καίνε, καίνε όμως περισσότερο η χούφτες που τα κρατούν […] Τα Βουλγαρικά κορμιά καρφώνονται μέσα στους λάκκους της πρώτης γραμμής. Η ξιφολόγχη χορταίνει […] το μαύρο εχθρικό αίμα αφίνει το υστερινό στίγμα στην Ελληνική γη […] τα παλληκάρια μας χαμογελούν πάντοτε και αστειεύονται ακόμη με τον βάρβαρο, που τον πνίγουν από τον λαιμό. Η γραμμή πεια είνε δική μας ….
«Γράμματα από τα χαρακώματα. […]», Πατρίς, 19 Μαΐου 1918
Τα ελληνικά τμήματα με την κεραυνοβόλον προέλασίν των ευρέθησαν αίφνης εις τα Βουλγαρικά χαρακώματα, απαράλλακτα ό,τι συνέβη με την επικήν προέλασιν του 1913, όταν οι ίδιοι εχθροί κατελήφθησαν εξαίφνης μέσα εις τα χαρακώματά των. […] η ελληνική λόγχη θαυματουργεί πάλι.
«Λεπτομέρειαι της ελληνικής νίκης. […]», Εμπρός, 21 Μαΐου 1918
Ένδοξος θάνατος
Αριθμοί [σσ. Περί των ελληνικών απωλειών κατά τη μάχη του Σκρα] βαμμένοι εις το αίμα της τιμής. και ακτινοβολούντες την αθάνατον δόξαν, αριθμοί στολισμένοι με τα ωραιότερα φύλλα της αειθαλούς Ελληνικής δάφνης, ήτις καλύπτει τα μέτωπα των πεσόντων. Αριθμοί διαλαλούντες […] τον φλογερόν έρωτα προς την μεγάλην Ελληνικήν πατρίδα και τα άσβεστα ιδανικά της, […] Και ο θάνατος εφίλησε τα μέτωπα γενναίων μεταξύ γενναίων, οι οποίοι […] ώρμων προς τη δόξαν και τον θάνατον.
[…] η λυσσαλέα αντίστασις του εχθρού συνετρίβη από τα μανιώδη και αφρίζοντα κύματα των Ελληνικών εφόδων. Αλλ’ από τα κύματα ταύτα της ζωής, του πυρός, της καταιγίδος και του θανάτου, εξέρρεε θερμόν έν κύμα αίματος, το οποίον εχάραττε τον δρόμον του υπερτάτου καθήκοντος και ωδήγεε εις την Νίκην και τον Θρίαμβον.
«Τιμή εις τους γενναίους μαχητάς», Εμπρός, 27 Μαΐου 1918
Εάν πέσω εις τον αγώνα τούτον θα πέσω πάντοτε υπέρ των ευγενών ιδεωδών της ελευθερίας. Θάνατος δε τοιούτος δεν είναι θάνατος, αλλά ζωή, ζωή Εθνική, ζωή δόξης, τιμής και μεγαλείου της Πατρίδος.
«Από τας υποθήκας των πολεμιστών […]», Θάρρος, 29 Μαΐου 1918
[…] τίποτε ωραιότερον και αγιώτερον και ιδανικώτερον από τον υπέρ Πατρίδος και υπέρ της Ελευθερίας θάνατον. […] Η ιερά μνήμη τοιούτων ηρώων θ’ αναζή πάντοτε μέσα εις την ψυχήν του Έθνους και […] το δοξασμένον όνομά των θ’ αναγραφή με χρυσά γράμματα.
«Οι πεσόντες ήρωες», Έθνος, 22 Μαΐου 1918
Το στράτευμα δεν θρηνεί. Απ’ εναντίας πανηγυρίζει. Τους ήρωας της ορμητικότητος του Παπαγιάννη δεν τους κλαίουν, τους αναφέρουν μόνον.
«Αφάνταστος ηρωισμός των ελληνικών στρατευμάτων.
Επεισόδια ηρωισμού και αυτοθυσίας», Πατρίς, 20 Μαΐου 1918
Διεθνής αναγνώριση
[…] Η κατάληψις των 13 χιλιομέτρων της εχθρικής γραμμής αποτελεί πρώτης τάξεως πολεμικήν επιχείρησιν. Αυτό είνε το συναίσθημα και των στρατιωτών μας οίτινες εξ όλης καρδίας εχειροκρότησαν την επιτυχίαν των Ελλήνων συναδέλφων των […]
Είμαι απολύτως βέβαιος ότι αι νέαι Μεραρχίαι, αίτινες θα φθάσωσι με την σειράν των επί του μετώπου θέλουσιν αντλήσει εκ της επιτυχίας ταύτης, ήτις οφείλει να πληροί δικαίας υπερηφανείας ολόκληρον την Ελλάδα, μεγαλειτέραν ακόμη ορμήν προς τα πολεμικά έργα και κατορθώματα. […] Χάρις εις υμάς ο Ελληνικός στρατός μάχεται παρά το πλευρόν των Συμμάχων. χάρις εις υμάς θα δυνηθή ούτος να συμμερισθή ευρύτατα την τελικήν νίκην.
«Ο Γκυγιωμά αγγέλων την ελληνικήν νίκην», Εμπρός, 19 Μαΐου 1918
Είμαι ευτυχής διότι μοι δίδεται ευκαιρία να συγχαρώ Υμάς διά την λαμπράν επιτυχίαν, την οποίαν τα Ελληνικά στρατεύματα του Μακεδονικού μετώπου κατήγαγον προ ολίγου κατά του εχθρού. Οι στρατιώται μας, οίτινες μάχονται ηρωικώς κατά του επιδρομέως, απευθύνουν χαιρετισμόν προς τους γενναίους συναδέλφους των του Ελληνικού στρατού, οι οποίοι προσθέτουσιν ένδοξον σελίδα εις την ιστορίαν της χώρας των.
«Τα συγχαρητήρια του κ. Κλεμανσώ», Εμπρός, 22 Μαΐου 1918
Και τα συγχαρητήρια του πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου David Lloyd George για την επιτυχία της 17ης Μαΐου:
Ενώ ο εχθρός εντείνει πάσαν αυτού την δύναμιν εις απέλπιδα προσπάθειαν προς επίτευξιν οριστικού αποτελέσματος εν τω δυτικώ μετώπω, η Ελλάς δίδει εν τω ανατολικώ ισχυρό κτύπημα υπέρ των δημοκρατικών ιδεών κατά των προσπαθειών της τυραννίας. Είμαι βέβαιος ότι η νίκη αύτη είναι απαρχή μελλουσών επιτυχιών των υμετέρων όπλων εν προσεχεί μέλλοντι.
«Νεώτεραι ειδήσεις […]», Σάμος, 28 Μαΐου 1918
Νίκη πανεθνική
Η επιτυχία του Σκρα ήταν νίκη ολόκληρης της Ελλάδας:
Μικρασιάται, Ηπειρώται, Θράκες, Μακεδόνες, Παλαιοελλαδίται, Στερεοελλαδίται, όλοι συνήνωσαν την ανδρείαν των εις το ωραίον αποτέλεσμα το οποίον διά μιαν άλλην φοράν εξύψωσε την Ελληνικήν ανδρείαν.
«Λεπτομέρειαι της ελληνικής νίκης. Τι αφηγούνται οι συλληφθέντες αιχμάλωτοι», Εμπρός, 21 Μαΐου 1918
Ελεύθεροι και υπόδουλοι έλληνες, Θράκες και Μικρασιάται, Νησιώται και Μακεδόνες και Παλαιοελλαδίται, εξεπλήρωσαν όλοι, ως έλληνες, το καθήκον των.
«Η άμιλλα των ηρώων», Μακεδονία, 23 Μαΐου 1918
Οι Κρήτες, οι Νησιώται και οι Παλαιοελλαδίται ημιλλώντο να προσπεράσουν αλλήλους.
«Οι Βούλγαροι περί της ελληνικής νίκης», Εμπρός, 20 Μαΐου 1918
[Ο Ελληνικός στρατός] ηνωμένος όλος, υπό τας πτυχάς της Κυανολεύκου [ήταν] έτοιμος πάντοτε να εκπληρώση το προς την πατρίδα ύψιστον αυτού καθήκον.
«Η νίκη της Γευγελής», Εμπρός, 18 Μαΐου 1918
Τα εγκώμια του ξένου Τύπου
Σύσσωμος ο Συμμαχικός Τύπος έπλεξε το εγκώμιο των πολεμικών αρετών του Ελληνικού Στρατού, του οποίου «η λόγχη απέβη και πάλιν ο τρόμος των Βουλγάρων και των ομοίων αυτοίς».
Ο παρισινός Τύπος αφιέρωσε ενθουσιώδεις κρίσεις για την ελληνική νίκη, με τη (Le) Figaro να αποφαίνεται ότι «η Ελλάς σφυρηλατεί υπέρλαμπρον μέλλον» και την (Le) Temps να αποκαλεί την ελληνική νίκη αληθώς μεγάλη και σημαντικότατη, καθώς έθετε σπουδαίες βάσεις για μελλοντική γενική ενέργεια, ενώ παράλληλα αποδείκνυε ότι η Αντάντ είχε αποκτήσει έναν νέο, εξαιρετικά μαχητικό και υψίστης ορμής παράγοντα. Ακολούθως, η εφημερίδα L’ Indépendant έκανε λόγο για «ωραιοτάτη» επιτυχία, που «θα χαιρετισθή μετά χαράς», ιδιαίτερα διότι αποκάλυπτε το πολεμικό πνεύμα, την ορμή και τον ενθουσιασμό των ελληνικών στρατευμάτων.
Τα βρετανικά μέσα παρατήρησαν ότι το λαμπρό κατόρθωμα του Ελληνικού Στρατού προκάλεσε μέγιστη εντύπωση στους συμμαχικούς κύκλους. Η Daily Telegraph επεσήμαινε εμφατικά ότι «νυν δικαιολογούνται αι δειναί ανησυχίαι των Βουλγάρων διά την παρουσίαν του Ελληνικού στρατού, όστις μέλλει να τιμωρήση τα εγκλήματα και τας άλλας ατασθαλίας αυτών», ενώ οι Times εξέφραζαν την πεποίθηση ότι η Ελλάδα επιφυλάσσει λαμπρές εκπλήξεις στην Ανατολή. Το μέγεθος της επιτυχίας ανέδειξε και ο ανταποκριτής του ειδησεογραφικού πρακτορείου Reuters στη Θεσσαλονίκη που χαρακτήρισε τη νίκη στο Σκρα ως την αναμφίβολα μεγαλύτερη επιτυχία από την άλωση του Μοναστηρίου το 1915.
Αποσπάσματα από το άρθρο της Θ. Κοπανιτσάνου «Η μάχη του Σκρα μέσα από τον Τύπο της εποχής» στο Γενικό Επιτελείο Στρατού/Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού, Ο Ελληνικός Στρατός κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τόμος Β΄, Αθήνα 2018.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου