του Κώστα Γουλιάμου*Αν και η κατάσταση είναι εκρηκτική, εντούτοις υπάρχουν πολλοί λόγοι που καθιστούν απίθανη μια ευρείας κλίμακας στρατιωτική επέμβαση στη Συρία. Και τούτο οφείλεται στους ελιγμούς της Μόσχας. Ως γνωστόν, η Μόσχα (όπως βέβαια και η Κίνα) τάχθηκε ανοικτά υπέρ του καθεστώτος Άσαντ, μπλοκάροντας την επιβολή κυρώσεων από τον ΟΗΕ. Πραγματικά, η Μόσχα έχει ζωτικά συμφέροντα στη Συρία, καθότι διατηρεί τη βάση της Ταρτούς, τη μοναδική εκτός επικράτειας Κοινοπολιτείας από την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης. Με άλλα λόγια η Ρωσία έχει αποκλείσει κατηγορηματικά το ενδεχόμενο στρατιωτικής επέμβασης, αφού η Συρία αποτελεί το μοναδικό της σύμμαχο στη Μέση Ανατολή.
Επιπλέον, ο Πούτιν επιθυμεί να επενδύσει σε μια εικόνα της χώρας του ως ανάχωμα του δυτικού ιμπεριαλισμού. Σε κάθε περίπτωση, μπορεί να διαφαίνεται ή/και να αποτυπώνεται πλέον πιο ευδιάκριτα μια αντίστροφη μέτρηση του καθεστώτος Άσαντ. Μολοταύτα, η πολιτική διαχείριση της κρίσης από τη Μόσχα (σχετικές και οι δη-
λώσεις Πούτιν κατά την επίσκεψή του στο Ισραήλ) υποδηλοί τη συγκατάβαση προς ένα μετριοπαθές σχήμα σουνιτών που μπορούν να αναλάβουν την εξουσία, αντί της κατάληψής της από ακραίους ισλαμιστές. Ωστόσο, σε αυτή την περίοδο των απόλυτων αδιεξόδων της κρίσης, βρίσκουν «ευήκοα ώτα» οι πολιτικές της Μόσχας, τουλάχιστον στο Ισραήλ, παρά τις υφιστάμενες διαφωνίες των δύο χωρών. Υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι το εκκολαπτόμενο σχέδιο για τη μετα-Άσαντ εποχή, δια-
σφαλίζει ισορροπίες κυριαρχίας ανάμεσα στα δυτικά και τα ρωσικά συμφέροντα στην Ανατολική Μεσόγειο.
Όσα πάντως μπορεί να πετύχει η Μόσχα στην παρούσα φάση, με στόχο μια διακυβέρνηση στη μετα-Άσαντ εποχή, δεν μπορεί να το πετύχουν οι ΗΠΑ. Ομολογουμένως η Ουάσιγκτον αδυνατεί να επηρεάσει αποφασιστικά τη σύνθεση (κυριολεκτικά και μεταφορικά) μιας μετά-Ασάντ κυβέρνησης. Επιπλέον, οι ερχόμενες εκλογές του Νοεμβρίου κάνουν τα πράγματα πιο δύσκολα για τις ΗΠΑ. Παρά ταύτα, το State Department επενδύει στον επιθετικό ρόλο της Τουρκίας. Η νεο-οθωμανική πολι-
τική της Άγκυρας χρησιμοποιείται όχι μόνο για τον έλεγχο των φανατικών ισλαμιστών της «Αραβικής Άνοιξης» αλλά, κυρίως, για τη σταδιακή εκδίωξη της Ρωσίας από την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και, έτσι, να υλοποιηθούν τα δυτικά σχέδια της Ευρω-Μεσογειακής Ένωσης.
Θυμίζουμε πως η Άγκυρα προσπάθησε ανεπιτυχώς να οδηγήσει το ΝΑΤΟ σε κοινή δράση εναντίον της Συρίας, ενεργοποιώντας το άρθρο 5, όπου η κατάρριψη του μαχητικού θα εκλαμβανόταν ως επίθεση στο ΝΑΤΟ. Από την άλλη πλευρά, η δυτική και νατοϊκή ρητορική περί κυρώσεων και ελέγχων σε ό,τι εισάγεται στη Συρία, αποδεικνύεται εν τοις πράγμασι κενή περιεχομένου, αφού το Κρεμλίνο διαμηνύει προς κάθε κατεύθυνση πως ουδείς πρόκειται να ελέγξει πλοίο με ρωσική σημαία. Υπενθυμίζουμε την απάντηση του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ προς τους Βρετανούς σχετικά με το πλοίο Alaed που μετέφερε ελικόπτερα για το συριακό καθεστώς. Ο Λαβρόφ υπογράμμισε εμφατικά πως δεν ισχύει εμπάργκο όπλων από τον ΟΗΕ παρά μόνο από την ΕΕ, και το πλοίο θα πλεύσει ξανά για τη Συρία. «Δεν θα εξετάσουμε αιτήματα ούτε θα δώσουμε τη συγκατάθεσή μας σε έρευνες πλοίων με ρωσική σημαία, αλλά ούτε και στην εφαρμογή άλλων περιοριστικών μέτρων ως προς αυτά», είπε σε ανακοίνωσή του ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Αλεξάντερ Λουκάσεβιτς.
Εν πάση περιπτώσει, θα αποτελούσε αφέλεια πρώτου βαθμού, αν κανείς θεωρήσει πως η «Αραβική Άνοιξη» και η συριακή κρίση δεν συνδέονται με τη γεωπολιτική τής ενέργειας. Είναι πλέον ηλίου φαεινότερο πως καθώς οι ευρωπαϊκές πολιτικές ηγεσίες αδυνατούν να επιλύσουν τις εσωτερικές αντιφάσεις της Ευρωζώνης, αναζητούν
διεξόδους ενεργειακής επάρκειας και σχετικής αυτονομίας σε βάρος όσων ζουν και εργάζονται στη γεωγραφική γειτονιά της. Αυτό έχει αποτυπωθεί και διατυπωθεί
με πάσα ευκρίνεια από κριτικά σκεπτόμενους αναλυτές. Ως εκ τούτου, το μαζικό φαινόμενο των domino-ταραχών, που τείνουν να αναχαράξουν το γεωπολιτικό χάρ-
τη των παράκτιων χωρών της Μεσογείου είναι συνδεδεμένο, μεταξύ άλλων, και με τον καθορισμό των αποκλειστικών οικονομικών ζωνών (ΑΟΖ). Προεκτείνοντας θα
ισχυριζόμαστε πως η εξόρυξη πετρελαίου στην Ανατολική Μεσόγειο σφραγίζει μια περίοδο εκτεταμένης κρίσης κυριαρχίας στις δύο πηγές πλούτου της ανθρωπότητας: της ανθρώπινης εργασίας και του φυσικού περιβάλλοντος.
*Αντιπρύτανης του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου