| Εκτύπωση Του Χρύσανθου Τσουρούλλη
· Ρωσικά πολεμικά στη Λεμεσό και Ταγίπ Ερντογάν στον Λευκό Οίκο · Στα μούτρα του Ομπάμα ο Τούρκος Πρωθυπουργός, ανενόχλητος, μιλά για τουρκοκυπριακό «κράτος» · Το Ισραήλ δεν θέλει «τουρκική παρουσία» στην κυπριακή λύση - μπορεί να γίνει ο… «απροσδιόριστος» παράγοντας;
Τελικά μας περιμένουν στη γωνία. Καλά-καλά δεν πρόλαβε να έρθει η πρώτη δόση του δανείου και μαζί ήρθε και ο Αλεξάντερ Ντάουνερ με τα χαρτιά του. Ταυτόχρονα, όμως, έφτασε και ο ρωσικός στολίσκος και σταθμεύει στη Λεμεσό. Κίνηση πρωτότυπη, αφού εδώ και δεκαετίες δεν είχε συμβεί κάτι τέτοιο. Η Κύπρος φιλοξενεί ρωσικά πολεμικά σκάφη, την ίδια ώρα που ο Ταγίπ Ερντογάν βρίσκεται στην Ουάσιγκτον, σε «πανηγυρική» επίσκεψη, ενώ και η κυπριακή κυβέρνηση έχει κάνει ήδη… ανοίγματα στην Υπερδύναμη. Εδώ και μερικές εβδομάδες πολλαπλασιάζονται διεθνώς οι φωνές που λένε ότι «τώρα είναι η ώρα για το Κυπριακό…».
Στοιχείο δύναμης ή μοχλός αδυναμίας;
Το αίτημα της Λευκωσίας, να δοθεί καποιος χρόνος αφού η Κύπρος είναι πλήρως απορροφημένη από την οικονομική κρίση, έγινε τυπικά δεκτό. Αλλά στην πραγματικότητα τα Ηνωμένα Έθνη και πιο συγκεκριμένα ο «πολυπράγμων» Αλεξάντερ Ντάουνερ ήδη προχωρούν με γοργό βηματισμό.
Τον τελευταίο καιρό, δηλώσεις είτε του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ είτε άλλων αξιωματούχων και επισήμων έχουν ήδη παγιώσει μια εντύπωση στενής διασύνδεσης του Κυπριακού τόσο με το οικονομικό αδιέξοδο όσο και με το φυσικό αέριο. Παρά το συμφέρον και τη θέση της Κύπρου, που θα ήταν η πλήρης αποσύνδεση της αξιοποίησης των φυσικών πόρων από το πολιτικό πρόβλημα, τελικά συμβαίνει το… αυτονόητο. Όλοι οι ενδιαφερόμενοι βρίσκουν την ευκαιρία να χρησιμοποιήσουν ως μοχλό πίεσης στην ελληνική πλευρά τόσο την οικονομική κρίση όσο και τις προσδοκίες από το φυσικό αέριο.
Εξάλλου, οι διεθνείς εξελίξεις, με τη νέα διαμόρφωση των συσχετισμών στον χώρο της Μεσογείου, φαίνεται ότι σπρώχνουν, θέλοντας και μη, στη διασύνδεση των ζητημάτων.
Τα… χαρτιά του Ερντογάν
Η Τουρκία έχει ήδη καταγράψει πόντους στην προσπάθεια να γίνει η δεσπόζουσα περιφερειακή δύναμη. Με αυτόν τον «αέρα» πήγε ο Τούρκος πρωθυπουργός στον Λευκό Οίκο. Βέβαια δεν φαίνεται να πήρε όσα ακριβώς ζητούσε. Οι ΗΠΑ βλέπουν πολύ διαφορετικά τη «διείσδυση» της Τουρκίας στο ισραηλο-παλαιστινιακό θέμα. Δεν φάνηκε να επικροτούν καθόλου την πρόθεση του «μετριοπαθούς ισλαμιστή» Πρωθυπουργού να επισκεφθεί τη Γάζα. Όπως, επίσης, διαφορά άποψης υπάρχει και στο ζήτημα της Συρίας. Οι ΗΠΑ δεν μπορούν να παραγνωρίσουν εντελώς τον «παράγοντα Ρωσία» και δεν προκρίνουν κάποια στρατιωτική επέμβαση για την εκπαραθύρωση του Άσαντ.
Η Τουρκία, κάτω από μεγάλη πίεση Αράβων προσφύγων στην περιοχή της Αλεξανδρέττας και με γενικότερη πίεση αποσταθεροποιητικών εξελίξεων, ζητά όχι μόνο να «καθαρίσει» αμέσως η Συρία, αλλά και δικό της καθοριστικό ρόλο στις τελικές διευθετήσεις. Στην πραγματικότητα και παρά τις προτεραιότητες που δόθηκαν στις επίσημες δηλώσεις, εκείνο που φαίνεται να πήρε η Τουρκία από το ταξίδι Ερντογάν στις ΗΠΑ είναι κυρίως οικονομικού περιεχομένου διευθετήσεις…
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης και οι «εσωτερικές ισορροπίες»
Η ανάγνωση των διεθνών τάσεων δεν μπορεί να είναι «ευθύγραμμη». Όπως πάντα, διαμορφώνονται αντίρροπες δυνάμεις. Η αλήθεια είναι, όμως, ότι το γενικότερο περιβάλλον, με τη Λευκωσία και την Αθήνα πολύ αποδυναμωμένες, κάνει τους χειρισμούς της νέας κυβέρνησης Αναστασιάδη πολύ δύσκολους. Το έγγραφο των Η.Ε. που έχει στα χέρια της η Κυβέρνηση είναι μια «απλή» καταγραφή συγκλίσεων και εκκρεμοτήτων. Ταυτόχρονα, όμως, είναι από πολιτικής άποψης και μια πραγματική «ωρολογιακή βόμβα». Διότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει σαφή πολιτική δέσμευση ότι θα απεμπλακεί από τις κακές συμφωνίες που δρομολόγησε ο προκάτοχός του.
Μέχρι στιγμής έχει πλήρη υποστήριξη από τους εταίρους του στο ΔΗΚΟ για τις πολύ δύσκολες αποφάσεις στην οικονομία. Κανένας, όμως, δεν μπορεί να εγγυηθεί το ίδιο, αν αναγκαστεί ή θεωρήσει ότι είναι αναγκασμένος να κάνει κάποια απροσδόκητα βήματα στο εθνικό. Αντίθετα, μάλιστα, επειδή ακριβώς μέχρι τώρα όλοι αναγκάστηκαν να «χωνέψουν» πολύ δύσκολες αποφάσεις στην οικονομία, αυτός θα είναι πρόσθετος λόγος να μην μπορούν να γίνουν δεκτές «εκπτώσεις» στο Κυπριακό.
Η εντύπωση η οποία υπάρχει είναι απλή και είναι πολύ βάσιμη. Η Κύπρος προχωρεί μέχρι στιγμής στις διαδικασίες για την εξόρυξη φυσικού αερίου. Συνεργάζεται με το Ισραήλ, με το οποίο υπάρχει οπωσδήποτε σύγκλιση συμφερόντων. Η Τουρκία, σύμφωνα και με επιθυμία των ΗΠΑ, υποτίθεται ότι βρίσκεται σε διαδικασία εξομάλυνσης των τεταμένων σχέσεων με το Ισραήλ.
Ταυτόχρονα καραδοκεί, ώστε να μπορεί σε κάποια μελλοντική στιγμή να παρέμβει, προσπαθώντας να εμποδίσει την Κύπρο και τα κυπριακά συμφέροντα. Αυτή η απειλή δεν μπόρεσε να αποδώσει μέχρι τώρα. Αλλά θα συνεχίσει να πλανάται. Πάνω σε αυτήν τη βάση οι «διαμεσολαβητές» δεν θα πάψουν να μηνύουν στη Λευκωσία: «Θέλετε να καταλήξει η Κύπρος σε εκμετάλλευση του φυσικού αερίου; Θα πρέπει να βρούμε κάποιον τρόπο για να… συμμετάσχουν και οι Τουρκοκύπριοι και ο καλύτερος τρόπος είναι να έχουμε προηγουμένως μια μόνιμη λύση στο Κυπριακό…».
Persona non grata…
Μέσα σε αυτό το κλίμα ο Νίκος Αναστασιάδης δεν είναι διατεθειμένος να δεχθεί (και) νέο πλήγμα αξιοπιστίας. Είναι γι' αυτό που με αυστηρή επιστολή στον Μπαν Κι Μουν φροντίζει, διά της πλαγίας, να ενημερώσει για το… σύννεφο ελλείμματος εμπιστοσύνης που περιβάλλει τον Αλεξάντερ Ντάουνερ. Απειλώντας ότι δεν θα διστάσει να τινάξει στον αέρα ακόμη και αυτό το δείπνο «επανεκκίνησης», στο οποίο ο Διεθνής παράγοντας επενδύει πολλά. Μάλιστα, ζήτησε δεσμεύσεις από τον Γ.Γ. του ΟΗΕ, προκειμένου να εξαφανιστούν όλες οι σκιές «που ο Αυστραλός διπλωμάτης μαζί με τους συνεργάτες του δημιούργησαν».
Τι θα ήθελαν οι ΗΠΑ και τι μπορεί να γίνει...
ΚΑΠΟΙΟΣ μπορεί να φανταστεί ότι το «υπέρτατο συμφέρον», δηλαδή η θέση των ΗΠΑ, θα ήταν όλες οι πλευρές να συνεργαστούν. Ο φυσικός πλούτος θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σαν ένας μόχλός. Θα ήθελαν, για παράδειγμα, έναν κοινό αγωγό που θα έφερνε μαζί και τις τρεις πλευρές. Κάτι τέτοιο, όμως, δεν φαίνεται να εξυπηρετεί ούτε την Κύπρο, αλλά ούτε και το Ισραήλ, αφού θα συνέδεαν το ενεργειακό τους μέλλον με τις ορέξεις της Άγκυρας.
Γίνεται αντιληπτό, πάντως, ότι από την πλευρά των νοτίων γειτόνων και νέων εταίρων τα πράγματα είναι αρκετά καθαρά. Χωρίς να μπορεί να παρέμβει άμεσα ή να παρεμποδίσει τις διαδικασίες, το Ισραήλ δεν είναι διατεθειμένο να δεχθεί λύση του Κυπριακού που θα μονιμοποιούσε την παρουσία της Τουρκίας στην Κύπρο. Σε μια τέτοια περίπτωση θα δούλευε το «σύνδρομο του περικυκλωμένου». Πράγματι, η καρδιά της προσπάθειας του Ισραήλ εδώ και δεκαετίες είναι να «σπάσει» τον αραβικό κλοιό που σφίγγει γύρω του. Τώρα φαίνεται ότι η Άγκυρα θέλει να μετατρέψει τον αραβικό σε «ισλαμικό» κλοιό και ταυτόχρονα να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην περιοχή. Συνεπώς, το Ισραήλ δεν μπορεί να δεχθεί ούτε το ένα ούτε το άλλο.
Από τη Μόσχα στον «Συνεταιρισμό»
ΤΟ ΙΔΙΟ αμφίσημες είναι και κάποιες κυπριακές εξελίξεις. Μετά το μεγάλο πλήγμα, που ήταν το «κούρεμα» το οποίο έπληξε και ρωσικά συμφέροντα, η Λευκωσία θέλει με κάθε τρόπο να αναστηλώσει τις παραδοσιακά πολύ καλές σχέσεις με τη Μόσχα. Εκτός του γενικότερου συμφέροντος και της διαχρονικής πολιτικής στήριξης που είχε, τώρα περιμένει και τη δανειακή διευκόλυνση. Από αυτήν την άποψη δεν πρέπει να παραξενεύει κανέναν η κίνηση για τον ελλιμενισμό ρωσικών πολεμικών σκαφών.
Ταυτόχρονα, όμως, ο Υπουργός Εξωτερικών κινήθηκε τον τελευταίο καιρό παρασκηνιακά, προετοιμάζοντας το έδαφος για μια σύσφιγξη των σχέσεων με τον δυτικό παράγοντα. Το «πακέτο» που χειρίζεται ο Ιωάννης Κασουλίδης περιλαμβάνει κυρίως την επιθυμία για συμμετοχή στον «Συνεταιρισμό για την Ειρήνη», αλλά έχει και άλλες ιδέες και κινήσεις για στενότερη συνεργασία με την Ατλαντική Συμμαχία. Έτσι και η κυβέρνηση Αναστασιάδη καλείται να χειριστεί μια περίπλοκη κατάσταση, και θα κριθεί κατά πόσο θα μπορέσει να συνδυάσει φαινομενικά αντιθετικές τάσεις.
Η ουσία είναι μία. Η κυπριακή κυβέρνηση θα βρεθεί πολύ σύντομα μπροστά σε διλήμματα. Μέσα στις επόμενες εβδομάδες και στη διάρκεια του καλοκαιριού θα δώσει τα πρώτα δείγματα γραφής, για το πώς τελικά θα ιεραρχήσει τα πράγματα… πηγη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου