Το φυσικό αέριο “φωτίζει” το δρόμο προς την επίλυση του Κυπριακού;

Π. Καρβουνόπουλος

Ανάλυση   του  Χρήστου Καπούτση

Το Κυπριακό είναι από τα κρίσιμα θέματα που συζητιούνται στη διάρκεια των εργασιών της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.

Ο Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν  , μετά την τρίωρη συνάντησή που είχε με τον Πρωθυπουργό Α. Τσίπρα στην έδρα των Ηνωμένων  Εθνών,   ερωτηθείς για το Κυπριακό είπε, ότι υπάρχει σημαντική πρόοδος και  ελπίζει μέχρι της λήξη της θητείας του (τέλος 2016), να έχει δρομολογηθεί η οριστική επίλυσή του. 

Όμως , «σφίγγα» ήταν ο Πρόεδρος της Τουρκίας Τ. Ερνοτγάν σχετικά με  τις προθέσεις του για το Κυπριακό, κατά την συνάντηση που είχε με τον Πρωθυπουργό Α. Τσίπρα, στο περιθώριο των εργασιών της Γενικής  Συνέλευσης  του ΟΗΕ.  Ο Πρωθυπουργός   στις δηλώσεις του επισήμανε ότι  το Κυπριακό είναι μια διαδικασία που σημειώνει πρόοδο, αλλά υπάρχουν ακόμα σημαντικά ανοιχτά ζητήματα στο πλαίσιο του διαλόγου μεταξύ των δύο κοινοτήτων.  Επίσης, στη Νέα Υόρκη, ο εκπρόσωπος του ΓΓ του ΟΗΕ,  μετά τη συνάντηση που είχε  ο Μπαν-κι-Μουν με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη,  μίλησε  «Για άνευ προηγουμένου πρόοδο στις συνομιλίες  για το Κυπριακό».  Αύριο Κυριακή  θα γίνει η συνάντηση του Γ.Γ. του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν με τον  Τουρκοκύπριο ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί και τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας  Νίκο Αναστασιάδη.  Εκτιμάται ότι σε αυτή  τη συνάντηση θα καθοριστεί και ο «οδικός χάρτης» για την επίλυση του Κυπριακού.  Ωστόσο, με εντολή του προέδρου της Τουρκίας Τ. Ερντογάν, ο κατοχικός ηγέτης Μ. Ακιντζί, επιμένει σε δύο απαράδεκτες προϋποθέσεις, προκειμένου  οι συνομιλίες για το Κυπριακό να μπουν στο τελικό στάδιο. Η πρώτη προϋπόθεση αφορά την εκ περιτροπής προεδρία σε ίσο χρόνο (από 2,5  χρόνια προεδρικής θητεία για τον ελληνοκύπριο και τουρκοκύπριο). Και η δεύτερη, η Τουρκία να διατηρήσει το δικαίωμα της μονομερούς στρατιωτικής επέμβασης στην Κύπρο, αν το ζητήσουν  οι τουρκοκύπριοι (γηγενείς και  έποικοι) !

Κυπριακό και φυσικό αέριο

Η «ενεργειακή άνοιξη» της Ανατολικής Μεσογείου (έχουν εντοπιστεί τεράστια υποθαλάσσια κοιτάσματα στις ΑΟΖ Κύπρου , Ισραήλ και Αιγύπτου) και η ασφάλεια των αγωγών μεταφοράς του φυσικού αερίου στην Ευρώπη, αποτελούν ισχυρό καταλύτη στην επίσπευση της  διαδικασίας επίλυσης του πολιτικού προβλήματος της Κύπρου. Οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η Ε.Ε. πιέζουν ασφυκτικά Αθήνα, Άγκυρα και Λευκωσία για τη λύση του Κυπριακού, μέχρι το τέλος του χρόνου. Ο Πρόεδρος της Κομισιόν ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ  μιλώντας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τόνισε με  έμφαση:  “Η επανένωση της Κύπρου πρέπει να γίνει και να γίνει τώρα».

Η μεταφορά του φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου  στην Ευρώπη,  έχει τρεις εναλλακτικούς «δρόμους».

1. Αγωγός που θα διαπερνά το Ισραήλ, τη Συρία και θα καταλήγει στην Τουρκία, μέσω των κουρδικών περιοχών. Επιλογή κατασκευαστικά εφικτή , αλλά πολιτικά ανέφικτη,  λόγω του πολέμου στη Συρία και του Κουρδικού.

2. Υποθαλάσσιος αγωγός Κύπρου- Κρήτης , ηπειρωτικής Ελλάδας , Ιταλίας μέσω Αδριατικής και Κεντρικής Ευρώπης. Επιλογή με σοβαρά, αν όχι και ανυπέρβλητα, κατασκευαστικά προβλήματα και κυρίως,  πολύ δαπανηρή, γι’ αυτό και απορρίπτεται από τις εταιρείες εξόρυξης και εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της Ανατολικής Μεσογείου.

3. Αγωγός από το βόρειο άκρο της Κύπρου και από κει απέναντι στην Τουρκία με κατεύθυνση την Ευρώπη. Εύκολη και φτηνή κατασκευή , την οποία  προωθούν και οι  οκτώ μεγάλες πετρελαϊκές εταιρίες μεταξύ των οποίων η ΕΝΙ και η TOTAL, η DELEK, η ΒΡ  και η BG , που επενδύουν στην αξιοποίηση των κοιτασμάτων της Ανατολικής Μεσογείου. Όμως, για να κατασκευαστεί  αυτός ο αγωγός, θα πρέπει να προηγηθεί  η επίλυση  του Κυπριακού.  Για παράδειγμα  η Ιταλική  ENI και η Γαλλική TOTAL εμφανίστηκαν υπό μορφή κοινοπραξίας  και εκδήλωσαν ενδιαφέρον και για το Οικόπεδο 6 στην Κυπριακή ΑΟΖ, για το οποίο η Άγκυρα έχει εκδώσει «τελεσίγραφο», δηλώνοντας ότι εμπίπτει στην τουρκική υφαλοκρηπίδα! Επίσης,  η κυβέρνηση του Ισραήλ στηρίζει την εξαγωγή του ισραηλινού φυσικού αερίου μέσω αγωγού προς την Τουρκία. Όμως ο αγωγός, θα περάσει  από την «ΑΟΖ του ψευδοκράτους», εξέλιξη  που φυσικά θα οδηγούσε σε κρίση τις σχέσεις του Ισραήλ με την Κυπριακή Δημοκρατία και την Ελλάδα,  διότι,  θα ισοδυναμούσε με αναγνώριση του τουρκοκυπριακού ψευδοκράτους. Η κατασκευή του συγκεκριμένου αγωγού είναι μια επιλογή με γεωπολιτικά και οικονομικά οφέλη  για τις ΗΠΑ και το Ισραήλ. Επίσης,   θα μειωθεί  η εξάρτηση της Τουρκίας και των κρατών της Ε.Ε. από το ρωσικό φυσικό αέριο.  Και ακόμη, με την κατασκευή τουρκο-ισραηλινού αγωγού (μέσω Κύπρου),  θα αποδυναμώσουν και τα σχέδια της μεταφοράς του φυσικού αερίου του Ιράν προς την Ευρώπη, που είναι βασικός στόχος του Ισραήλ. Φυσικά στους πολλαπλά ωφελημένους και η Τουρκία, αφού θα καταστεί διαμετακομιστικό κέντρο για την ενεργειακή τροφοδοσία της Ευρώπης.  Όλα τα παραπάνω προϋποθέτουν  τη λύση του Κυπριακού και τη δημιουργία του νέου κράτους με την ονομασία «Ενωμένη Κύπρος», όπως επιδιώκει η αμερικανική διπλωματία. Αν και το «αγκάθι» και σε αυτό το σχέδιο είναι οι μαξιμαλιστικές απαιτήσεις  για το Κυπριακού  του «απρόβλεπτου» Τ. Ερντογάν.

Είναι προφανές ότι η επίλυση του Κυπριακού, «απελευθερώνει» κερδοφόρες επενδυτικές δραστηριότητες στον τομέα της ενέργειας. Μια ενοποιημένη Κύπρος θα μπορούσε να έχει σημαντικό ρόλο στην διεθνή ενεργειακή αγορά. Και οι  ΗΠΑ θα επιτύγχαναν τον Στρατηγικό στόχο τους,  που είναι η σταδιακή απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο.  Ωστόσο, το ερώτημα «ποιο θα είναι το περιεχόμενο της λύσης του Κυπριακού», παραμένει βασανιστικό παρά ποτέ άλλοτε …

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Πρ. Παυλόπουλος έδωσε με σαφήνεια το περίγραμμα μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης.     «Πρώτον, δεν νοείται οποιαδήποτε συνομοσπονδιακή μορφή. Δεύτερον, το Κυπριακό κράτος πρέπει να έχει ενιαία διεθνή προσωπικότητα, μία ιθαγένεια και κυρίως πλήρη κυριαρχία. Τρίτον,  δεν είναι νοητό να υπάρχουν στην Κύπρο στρατεύματα κατοχής ή επεμβατικά δικαιώματα τρίτων κρατών.»                                                                  ΤΟ ΕΙΔΑΜΕ     ΕΔΩ