του Σταύρου Καρκαλέτση*Προαναφέραμε στο πρώτο μέρος αυτής της ανάλυσης πως τα πλέον ''ζεστά'' γεωστρατηγικά σημεία του πλανήτη μετατοπίζονται σήμερα, από την κεντρική Ευρώπη, στη θάλασσα ανάμεσα στην Κρήτη και την Κύπρο. Που το στηρίζουμε αυτό; Συν τοις άλλοις, στο ότι σήμερα, η γεωπολιτική αξία της περιοχής αυξάνεται κατακόρυφα, αφού επαληθεύονται τα τεράστια υποθαλάσσια αποθέματα φυσικού αερίου και ενδεχομένως και πετρελαίου. Και που ενδεχομένως ξεπερνούν σε αξία το ένα τρισεκατομμύριο δολάρια.
Μιλάμε για ποσά με τα οποία δυνητικά μηδενίζεται το δυσβάστακτο ελληνικό χρέος, και Ελλάδα και Κύπρος αναβαθμίζονται από κάθε άποψη.
Η κεντρικότατη θέση της Κρήτης δεσπόζει σε αυτή την θαλάσσια έκταση, στο νοητό μέσο Ελλάδας – Αφρικής, προσφέροντας πολύτιμα πλεονεκτήματα σε αεροπορικές και ναυτικές δυνάμεις. Με τις ναυτικές και αεροπορικές εγκαταστάσεις της και την κεντρική της θέση στην ανατολική λεκάνη της Μεσογείου, η Κρήτη προσφέρεται ως εξαιρετική αεροναυτική βάση για επιχειρήσεις προς όλες τις κατευθύνσεις (περιμετρικά) και για τον έλεγχο των θαλάσσιων και αεροπορικών γραμμών επικοινωνιών της Ανατολικής Μεσόγειου. Αυτό πιστοποιήθηκε για μια ακόμη φορά στις επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ στη Λιβύη το 2011.Ο νοητός άξονας Κρήτη – Κάσος – Κάρπαθος – Ρόδος, απαγορεύει την έξοδο οποιουδήποτε στόλου προς την Μεσόγειο, προσδίδοντας σε όποιον το επιδιώκει σημαντικό γεωστρατηγικό παράγοντα. Υψηλής στρατηγικής σημασίας είναι τα περάσματα – δίαυλοι ανατολικό Λασίθι-Κάσος, Κάρπαθος –Ρόδος, Ρόδος-Μαρμαρίς (Τουρκία).
Το μεγαλύτερο μέρος της στρατηγικής αξίας της Ελλάδας, βασίζεται στη στρατηγική αξία του Αιγαίου. Το Αιγαίο πέλαγος και οι νότιες απολήξεις του (Καρπάθιο και Κρητικό πέλαγος), σε συνδυασμό με την ηπειρωτική Ελλάδα, προσφέρεται για τον έλεγχο των θαλάσσιων γραμμών επικοινωνίας από τη Μαύρη Θάλασσα και τη Μέση Ανατολή προς την Νότια Ευρώπη και τη Βόρεια Αφρική, που αποτελούν και τους θαλάσσιους ενεργειακούς δρόμους προς τη Δύση. Ειδικά στο βόρειο Αιγαίο, η δεσπόζουσα θέση της νήσου Λήμνου την καθιστά παράγοντα ελέγχου της κίνησης από και προς τα στενά. Στο κεντρικό Αιγαίο πάλι, ανάλογα στρατηγική είναι και η θέση της νήσου Σκύρου.
Το αρχιπέλαγος του Αιγαίου, με τα πολυάριθμα νησιά, μικρονήσια και βραχονησίδες, δημιουργεί ένα γεωστρατηγικό πλαίσιο που ευνοεί την αεροπορία και το ναυτικό σε επιχειρησιακό επίπεδο. Τα γρήγορα μέσα, ιδίως στον αέρα, η απουσίας της ξηράς ιδίως από ανατολική Κρήτη μέχρι Κάρπαθο και από Ρόδο έως Πάφο, αναγκάζει σε ταχύτητα επιχειρησιακών δράσεων και στη διαχείριση ελέγχου μέσα από υψηλές τεχνολογίες (προηγμένα ραντάρ, UAV’ s κτλ).
Από την άλλη, η σημασία της Κύπρου όχι απλώς παραμένει, αλλά αυξάνει ακόμη πιο πολύ σήμερα, ιδίως αν θα έχουμε εξελίξεις σε Συρία-Λίβανο-Ιράν. Όποιος ελέγχει την Κύπρο, μπορεί υπό προϋποθέσεις να ελέγξει το κρίσιμο εκείνο σημείο της νοτιοανατολικής Μεσογείου όπου καταλήγουν οι πετρελαιαγωγοί της Μοσούλης και του Κιρκούκ και τον λιμένα της Αλεξανδρέττας. Ο κρίσιμος εναέριος και θαλάσσιος χώρος μεταξύ της ανατολικής απολήξεως της Κύπρου (ακρωτήριο Άγιος Ανδρέας) και της Συρίας, πλάτους 55 περίπου μιλίων, μπορεί να ελεγχθεί απολύτως από δυνάμεις με έδρα την Κύπρο. Έτσι μπορεί να ελεγχθούν επιχειρήσεις σε Συρία και Λίβανο. Δεν είναι τυχαίες οι πρόσφατες δηλώσεις του Βρετανού υπουργού εξωτερικών και του στρατιωτικού διοικητή των βρετανικών βάσεων στην Κύπρο περί εσαεί και μόνιμης στρατιωτική παρουσίας τους στην Κύπρο.
Έτσι ερμηνεύεται και η προσπάθεια ΗΠΑ-ΝΑΤΟ να κρατήσουν έξω από την ανατολική Μεσόγειο τον ρωσικό παράγοντα. Θυμίζουμε ότι προηγήθηκε η απόπειρα Καραμανλή να συνεργαστεί (και) με τη Μόσχα, το 2007. Ακολούθησε η αμερικανική αντίδραση, που πιστοποιεί την κρισιμότητα και γεωστρατηγική αξία του χώρου. Αυτό μας επιτρέπει να συμπεράνουμε ότι οι ΗΠΑ ενοχλούνται με αναβαθμισμένη παρουσία του ρωσικού παράγοντα στην ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο, γιατί προφανώς θεωρούν ότι η οικονομική και γεωπολιτική εμπλοκή της Ρωσίας εκεί, είναι δυνατόν να περιπλέξει τα πράγματα, και να θέσει σε κίνδυνο τους αμερικανικούς σχεδιασμούς.
Όλοι οι στρατηγικοί σκοποί της Δύσης της (ΗΠΑ, ΝΑΤΟ) κατευθύνονται προς τις περιοχές του Καυκάσου, του Περσικού Κόλπου και του Μαγκρέμπ, σπρώχνοντας ανατολικότερα τα όρια των ζωτικών συμφερόντων της Δύσης. Όποιος λοιπόν ελέγχει τη θάλασσα ανάμεσα σε Κρήτη και Κύπρο και βεβαίως τα δύο νησιά, κυριαρχεί - δεσπόζει της ανατολικής Μεσογείου, κυριαρχεί του ευρύτερου στρατηγικού χώρου που συνδέει τρεις ηπείρους. Η πρόσφατη απόφαση του ΝΑΤΟ π.χ. να συγκροτήσει ειδική ναυτική δύναμη για περιπολίες σε αφρικανικές θάλασσες, για προστασία των ναυτικών οδών από την πειρατεία, επαυξάνει αντανακλαστικά τη δεσπόζουσα θέση Κρήτης, Κύπρου και της ενδιάμεσης θάλασσας.
Ο θαλάσσιος αυτός χώρος, ευρισκόμενος στο σημείο επαφής τριών Ηπείρων (Ευρώπης, Ασίας, Αφρικής), δύο θαλασσών (Μαύρης Θάλασσας και ανατολικής Μεσογείου) και δύο ωκεανών (Ατλαντικού και Ινδικού), αποτελεί έναν ενιαίο αμυντικό χώρο, μια στρατηγική περιοχή παγκόσμιας αξίας. Από άποψη ελληνικής εθνικής ασφαλείας, ο αμυντικός αυτός χώρος οφείλει να είναι ενιαίος διότι συνδέει τις δύο κρατικές υποστάσεις του Ελληνισμού, Ελλάδας και Κύπρου.
Η Ελλάδα προσπάθησε στο διάστημα 1993-2003 να αποκτήσει μέρος από τον έλεγχο στη θάλασσα αυτή, αναβαθμίζοντας την άμυνα της Κύπρου μέσα από το δόγμα του ενιαίου αμυντικού χώρου. Η ελληνική προσπάθεια, τόσο στην αρχή της (αναβάθμιση κυπριακής αποτροπής, αεροπορική βάση Πάφου, αεροναυτικές ασκήσεις στο τρίγωνο Κρήτη-Ρόδος-Κύπρος) όσο και στην αποτυχημένη κατάληξή της (S 300, Κρήτη) απέδειξε πάντως για μια ακόμη φορά την αξία των δύο νησιών.
Ο ελληνικός χώρος, δηλαδή ο χώρος στον οποίο επεκτείνεται η επικράτεια της Ελλάδας και της Κύπρου, αν θεωρηθεί ως ενιαίο σύνολο, συμπεριλαμβανομένου και του θαλάσσιου χώρου που περικλείει την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη των δυο χωρών, μπορεί, χωρίς αμφιβολία να λάβει τον τίτλο μιας από τις πιο σπουδαίες περιοχές, από γεωπολιτικής άποψης και αξίας, περιοχές του πλανήτη. Όποιος κατέχει την ευρύτατη αυτή περιοχή, ελέγχει τους θαλάσσιους άξονες και τη θαλάσσια κυκλοφορία προς τον Εύξεινο Πόντο και το Σουέζ, αλλά και τον κόλπο όπως προαναφέρθηκε των Αδάνων, στον οποίο καταλήγουν σημαντικοί αγωγοί μεταφοράς αργού πετρελαίου από τον Καύκασο και το Ιράκ.
Με άλλα λόγια, έρχεται η πιθανή αξιοποίηση των κοιτασμάτων της ανατολικής Μεσογείου (Κρήτης-Λυβικού πελάγους, κυπριακά θαλάσσια οικόπεδα) και αναβαθμίζει στο maximum την ανατολική Μεσόγειο. Για αυτό, το πρώτο που πρέπει να κάνει η Αθήνα είναι να ακολουθήσει μεθοδικά, αποφασιστικά και έξυπνα, την γραμμή Λευκωσίας και να δηλώσει παρούσα, μέσα από τα της ΑΟΖ, στην ανατολική Μεσόγειο.
* Ιστορικός, αμυντικός αναλυτής, πρόεδρος ΕΛ.Κ.Ε.Δ.Α.ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου