ΤΩΡΑ ΚΑΤΑΛΑΒΑΜΕ ΓΙΑΤΙ ΤΑ ΒΑΛΑΤΕ ΜΕ ΤΗΝ ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΛΑ ΤΑ ΛΕΦΤΑ ΑΡΗ ΠΟΥ ΛΕΕΙ ΚΑΙ Η ΑΤΑΚΑ . ΣΑΣ ΧΑΛΑΣΕ ΤΗΝ ΣΟΥΠΑ ΛΑΜΟΓΙΑ ΣΚΑΤΑΝΘΡΩΠΟΙ...
Παραοικονομία είναι ένας όρος που αναφέρεται σε εκείνα τα άτομα και τις επιχειρήσεις που ασχολούνται με μετρητά ή και με τη χρήση άλλων συστημάτων για να αποκρύψουν τόσο τις δραστηριότητές τους και την πραγματική φορολογική υποχρέωση τους, όσο και αδειοδοτήσεις προσφοράς αγαθών και υπηρεσιών. Η παραοικονομία επίσης αναφέρεται και ως φοροδιαφυγή και φορολογική απάτη.
Όταν οι επιχειρήσεις λειτουργούν σε καθεστώς παραοικονομίας, μειώνουν παράνομα το ποσό των χρημάτων που δαπανάται για ασφάλιση, φόρους μισθωτών υπηρεσιών, άδειες, παροχές σε εργαζομένους, εξοπλισμούς ασφαλείας, και για συνθήκες ασφαλείας. Αυτές οι επιχειρήσεις τότε κερδίζουν ένα αθέμιτο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε σχέση με τις επιχειρήσεις που συμμορφώνονται με τους διάφορους νόμους. Αυτό προκαλεί αθέμιτο ανταγωνισμό στην αγορά και αναγκάζει τις νομοταγείς επιχειρήσεις να καταβάλλουν υψηλότερους φόρους και έξοδα. Φαίνεται δυστυχώς ότι η Κυβέρνηση δεν έχει τα μέσα για να αστυνομεύσει την παραοικονομία, η οποία θεωρείται πλέον δυσανάλογη σε σχέση με το μέγεθος της χώρας. Τα σκληρά μέτρα λιτότητας θα επιβραδύνουν ή και θα καταστήσουν αδύνατη την εκτέλεση των φορολογικών εσόδων και νόμων. Και όμως, υπάρχουν χρήματα που μπορεί το κράτος να εισπράξει από τμήματα της οικονομίας που είναι σε μεγάλο βαθμό κρυμμένα ή θέλουν να είναι κρυμμένα.
Με δεδομένες τις μαζικές παράνομες ροές μέσα και έξω από την Ελλάδα, υπάρχει κάθε λόγος να πιστεύουμε ότι παραοικονομία στην Ελλάδα είναι πιθανό να συνεχίσει να αυξάνεται με αυξανόμενο ρυθμό. Η Ελληνική οικονομία έχει γίνει τόσο διεφθαρμένη που προσελκύει πλέον επενδύσεις σε παράνομες δραστηριότητες. Σύμφωνα με μελέτη της Global Financial Integrity (GFI) η ελληνική οικονομία έχασε 261 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ μεταξύ 2003-2011 από παράνομες δραστηριότητες από διαφθορά και φοροδιαφυγή τοποθετώντας στη χώρα μας την παραοικονομία ως τη 2η μεγαλύτερη παραοικονομία στο πλαίσιο του ΟΟΣΑ. Δυστυχώς η χώρα μας έχει ένα δυσλειτουργικό φορολογικό σύστημα και ένα βραδύ ή ανύπαρκτο ελεγκτικό μηχανισμό που ευνοεί την παραοικονομία να είναι 20 με 30 τοις εκατό της οικονομίας και την φοροδιαφυγή να αγγίζει τα 36 δις ευρώ περίπου το χρόνο. Από ότι φαίνεται λοιπόν η χώρα κυβερνάται από ανίκανους πολιτικούς και η απλή θεραπεία δεν φαίνεται επικείμενη.
Αίτια της παραοικονομίας
Φορολογία. Όσο μεγαλύτερη είναι η φορολογία , τόσο μεγαλύτερη είναι η υπόγεια οικονομία. Θεωρείται ότι πολιτικές και κοινωνικές οργανώσεις συμβάλουν στις δραστηριότητες αυτές. Η ανικανότητα της ελληνικής κυβέρνησης να φορολογεί ορθολογικά, αυξάνει το επίπεδο της διαφθοράς. Εμποδίζει και χειροτερεύει την κατανομή του πλούτου, την αναδιανομή του και τη σταθερότητα της οικονομίας. Υψηλοί φορολογικοί συντελεστές κάνουν τις επιχειρήσεις να δραστηριοποιούνται στην παραοικονομία βασικά για να διατηρήσουν το ποσοστό κέρδους και το μερίδιο αγοράς. Η πληθώρα κανονισμών της αγοράς έχουν ανοίξει το δρόμο, τη λεωφόρο της δωροδοκίας και της παραοικονομίας. Οι περισσότεροι από τους νόμους είναι κανονισμοί της αγοράς, περιορισμοί εργασίας και εμπορικοί φραγμοί που οδηγούν σε σημαντική αύξηση του κόστους εργασίας στη νόμιμη οικονομία. Ωστόσο, υπάρχουν άτομα που δεν είναι πρόθυμα ή δεν μπορούν να δωροδοκήσουν κυβερνητικούς αξιωματούχους, και επίσης δεν έχουν γνωστούς σε υψηλές θέσεις
Γραφειοκρατία - Υπεροργάνωση του δημόσιου τομέα. Ο δημόσιος τομέας δυστυχώς δεν έχει βρει ακόμη τρόπους διαχείρισης επενδύσεων και δεν συμβαδίζει με τις εξελίξεις στις νέες τεχνολογίες.
Η διαφθορά. Ένα 65% των περιστατικών παρατηρήθηκαν σε υψηλά κλιμάκια του δημόσιου τομέα κυρίως Εφορίες, και νοσοκομεία για κλείσιμο υποθέσεων. Στον ιδιωτικό τομέα, η πλειοψηφία των περιπτώσεων διαφθοράς σε μεγάλο βαθμό ανθεί σε δικηγορικά γραφεία, τράπεζες και εταιρίες ακίνητων. Εκτιμάται ότι στην Ελλάδα καταβλήθηκαν 750 εκατομμύρια ευρώ σε δωροδοκίες μόνο το 2008. Συχνά οι αποδέκτες ήταν φορολογικοί ελεγκτές που λάμβαναν μετρητά σε αντάλλαγμα για να κάνουν τους «κινέζους».
Η δυσάρεστη αυτή εικόνα της Ελληνικής οικονομίας ενισχύεται και από μία παλιά μόδα που ειδικά στην Ελληνική αγορά έχει λαβει τεράστιες διαστάσεις με απειλητικές συνέπειες για τις λιγοστές πλέον υγειείς ελληνικές ΜΜΕ. Το παρεμπόριο και τους μικροπωλητές. Παράνομοι και μόνο λαθρομετανάστες Ασιάτες και Αφρικανοί μικροπωλητές και μικροέμποροι είναι καθημερινό θέαμα σε κεντρικούς τουριστικούς προορισμούς και μεγαλα εμπορικά κέντρα της Ελληνικής επικράτειας. Οι συνεχείς καταγγελίες και η οργή των εμπόρων αλλά και η απαξία των πολιτών δυστυχώς αφήνει προκλητικά αδιάφορη τόσο τη δημοτική ατυνομία των πόλεων αλλά και την ηγεσία του υπουργείου προστασίας του πολίτη.Στις περιπτώσεις ελέγχων σαφώς επιβάλλεται καταστροφή του παράνομου εμπορεύματος και σύλληψη του παράνομου μικροπωλητή. Η λαθραία διακίνηση τεράστιων ποσοτήτων αντιγράφων επώνυμων προϊόντων, οι μυστικές αποθήκες, ο τζίρος και τα κέρδη δις ευρώ που αποφέρει η αλυσίδα του παράνομου εμπορίου, οι δεκάδες χιλιάδες παράνομοι μετανάστες μικροπωλητές και οι ζημιές των νόμιμων εμπόρων και του κράτους από διαφυγόντες φόρους είναι η μία όψη του προβλήματος. Η άλλη όψη του προβλήματος είναι η αλυσίδα παραγωγής και διάθεσης η οποία διαρθρώνεται ως εξής:
1. Παραγωγή του εμπορεύματος (ρούχα, τσάντες, ρολόγια, κλπ) από την Ιταλία, την Τουρκία και την Βουλγαρία, σε εργοστάσια με ελάχιστο κόστος (με την εργασία εργατών χωρίς χαρτιά που δουλεύουν σε απάνθρωπες συνθήκες και μηδαμινά μεροκάματα). Μικρή παραγωγή γίνεται πλέον και στην Ελλάδα.
2. Μεγαλοεισαγωγείς (αλλοδαποί και Έλληνες) που εισάγουν από τα παραπάνω εργοστάσια λαθραία τεράστιες ποσότητες προϊόντων στην Ελλάδα. Η εισαγωγή αντιμετωπίζει κινδύνους καθώς είναι διαρκής και μεγάλη σε όγκο. Η ομαλή ροή της λαθροεισαγωγής από θαλάσσιες ή χερσαίες οδούς κατά τα φαινόμενα διευκολύνεται από κρατικούς υπαλλήλους καθώς ουδέποτε παρατηρήθηκε παρεμπόδισή μέσα από τους ελεγκτικούς τελωνιακούς μηχανισμούς.
3. Τα προϊόντα αποθηκεύονται στην Αθήνα, την Θεσσαλονίκη ή αλλού προς διευκόλυνση της διανομής του λαθραίου εμπορεύματος. Και πάλι η αποθήκευση δεν μπορεί να γίνει με ασφάλεια χωρίς την συγκάλυψη ή συνέργεια των διωκτικών αρχών. Εδώ συνήθως Έλληνες αλλά και αλλοδαποί ενδιάμεσοι έμποροι αναλαμβάνουν να τροφοδοτήσουν το κύκλωμα της λαθραίας λιανικής αγοράς.
4. Οι μεσάζοντες πωλούν μικρές ποσότητες εμπορεύματος στους μικροπωλητές, κυρίως Ασιάτες και Αφρικανούς, οι οποίοι συνήθως προαγοράζουν το εμπόρευμα. Επίσης τμήμα του εμπορεύματος αυτού διακινείται σε μαγαζιά όπου πωλείται μέσω διαφορετικής τιμολόγησης σε πολύ υψηλότερες τιμές.
5. Οι μικροπωλητές κινούνται σε ολόκληρη την Ελλάδα για να πουλήσουν έναντι μικρού κέρδους το εμπόρευμα που έχουν χρεωθεί. Δεν έχουν νομιμοποιητικά χαρτιά, προσπαθούν να συνεχίσουν το ταξίδι τους προς άλλο δυτικοευρωπαϊκό προορισμό, και εμπλέκονται στην αλυσίδα αυτή με στόχο την εξασφάλιση χρηματικού ποσού που θα τους επιτρέψει τον απεγκλωβισμό τους από την Ελλάδα και βέβαια την προσωρινή τους διαβίωση.
Πρόσφατα υιοθετήθηκε και η διαδικασία καταστροφής όσων προϊόντων του υπαίθριου παρεμπορίου εντοπίζονται από την Δημοτική Αστυνομία και των Κλιμακίων Ελέγχου Λαϊκών Αγορών, με αρμοδιότητες ανάλογες με αυτές του ΣΔΟΕ. Ωστόσο συχνά τα αρμόδια όργανα αδιαφορούν προκλητικά και η λαθραία εισαγωγή δεν παρεμποδίζεται αποτελεσματικά.
Ποια είναι όμως τα οικονομικά μεγέθη του παρεμπορίου/λαθρεμπορίου στην Ελλάδα;
- 69 δισ. ευρώ τζίρος παραοικονομίας στην Ελλάδα.
- 7-20 δισ. ευρώ ο τζίρος του παρεμπορίου και λαθρεμπορίου κάθε είδους (συμπεριλαμβανομένων τσιγάρων, ποτών, καυσίμων, αγροτικών προϊόντων κλπ): ισούται με το 20-30% του εμπορίου στη χώρα.
- 300-400 εκατ. ευρώ το κέρδος για τους μικροπωλητές το χρόνο (3.000-4.000 ευρώ το χρόνο ο καθένας).
- 1-1.5 δισ. ευρώ το κέρδος για τους εισαγωγείς/διακινητές.
Αυτή η κερδοφόρα αλυσίδα του παρεμπορίου εδράζεται σε μια σειρά αποσιωπήσεων και συγκάλυψης. Ειδικότερα
1. Μια σημαντική πτυχή του παρεμπορίου αφορά τη διακίνηση τέτοιων προϊόντων και από ‘κανονικά μαγαζιά’. Σε δήλωσή του ο Πρόεδρος του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου της Αθήνας ανέφερε ότι: "Παρεμπόριο δεν είναι μόνο οι αλλοδαποί που απλώνουν την πραμάτεια τους στις εξόδους του Μετρό. Παρεμπόριο είναι όλες οι εισαγωγές από το εξωτερικό προϊόντων που παρουσιάζονται ως ευτελούς αξίας και μπαίνουν στη χώρα μας με το κιλό, ενώ στη συνέχεια πωλούνται με το κομμάτι, σε πολλαπλάσια αξία από την τιμή εισαγωγής"
2.Το παρεμπόριο δεν αντιμετωπίζεται ως ένας τεράστιος κύκλος εργασιών που συμμετέχει ελληνικό κεφάλαιο. Όπως δήλωσε ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ, Β. Κορκίδης, «σαφώς υπάρχουν και Έλληνες σ΄ αυτή την διαδικασία. Είναι γνωστοί στο ΣΔΟΕ. Είναι στον σχεδιασμό και στην στρατηγική του να συλλέξει στοιχεία».(?) Ρωτάμε πότε;
3. Το φαινόμενο δεν έχει αντιμετωπιστεί, αλλά έχει απλά μετατοπιστει. Σύμφωνα με τον Δημήτρη Ψύκο, Γενικό Γραμματέα του Ενιαίου Συνδικάτου Μικροπωλητών Ελλάδας, «οι παρέμποροι βρίσκονται υπό την ομπρέλα κάποιων εισαγωγέων, οι οποίοι διακινούν απίστευτα ποσά. Για να χτυπηθεί το παραεμπόριο πρέπει πρώτα να αντιμετωπιστούν οι εισαγωγείς λαθραίων προϊόντων. Αυτοί οι εισαγωγείς είναι γνωστοί, είναι μέλη εμπορικών συλλόγων».
Θα μπορούσε να προτείνει κανείς ότι απαιτούνται «αποτελεσματικότεροι έλεγχοι στα τελωνεία κατά την είσοδο των προϊόντων αυτών στη χώρα μας και πάταξη των εισαγωγών, εντοπισμός και κατάσχεση στις αποθήκες εμπορίου και διακίνησης καθώς –όπως ήδη υπογραμμίστηκε- οι εισαγωγείς και διακινητές «είναι γνωστοί, είναι μέλη εμπορικών συλλόγων». Οι προτάσεις όμως πάντα για αυτό το ζήτημα απλά παραμένουν προτάσεις. Αυτονόητα, όσο το παρεμπόριο είναι εξ ορισμού παράνομο τόσο και εκείνοι που εμπλέκονται επωμίζονται την συμμετοχή τους σε παραβατικές πράξεις. Ασφαλώς το καθεστώς των μικροπωλητών εμπίπτει στις γενικότερες διατάξεις που ορίζουν τη νομιμότητα της παραμονής και εργασίας, ενώ οι Δήμοι δεσμεύονται από τις διατάξεις για το καθεστώς των μικροπωλητών, τις λαϊκές αγορές κλπ. Συγκροτημένες και τολμηρές πολιτικές, αλλά και διάλογος με τους εμπλεκόμενους μπορούν να δώσουν ορισμένα αποτελέσματα σε ένα ζήτημα που δεν είναι αποξενωμένο από τα ζητήματα της οικονομικής παραβατικότητας και του εύκολου πλουτισμού σε βάρος άλλων ανθρώπων μέσα από σχέσεις εκμετάλλευσης. Το θέμα είναι τι κάνουν οι αρμόδιες αρχές ακόμη για το ζήτημα.
Άγγελος Αναγνωστάκης
Τ.Ο. Καβάλας ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου