Απώλεια κυριαρχίας εις διπλούν

http://www.sigmalive.com/simerini/politics/reportaz/345898

| Εκτύπωση | 17/01/2011 | Της Μικαέλλας Λοίζου

Κυρίαρχα πρέπει να είναι τα κρατίδια και όχι η Κεντρική Κυβέρνηση, στη Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία, που οραματίζεται για την Κύπρο ο Ντερβίς Έρογλου. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας τις τελευταίες ημέρες, οι νέες προτάσεις της τ/κ πλευράς ουσιαστικά τινάζουν στον αέρα τις συγκλίσεις (ή τουλάχιστον μέρος τους) Χριστόφια-Ταλάτ στη διακυβέρνηση, όπως αυτές προέκυψαν από τις εντατικές συνομιλίες του 2010, κατά τη διαπραγμάτευση της αναθεωρημένης πρότασης της πλευράς μας (η οποία προνοούσε την εκ περιτροπής προεδρία και τη σταθμισμένη ψήφο) και τις -κατά καθολική ομολογία απαράδεκτες- προτάσεις της τουρκικής πλευράς του περσινού Ιανουαρίου. Κι αυτό γιατί καθίσταται ξεκάθαρο πως το νέο πακέτο Έρογλου διάγεται από εντελώς διαφορετική φιλοσοφία από αυτήν του Προέδρου Χριστόφια, η οποία εκπηγάζει, κατά κύριο λόγο, από τις διαφορετικές ερμηνείες του υπό διαπραγμάτευση μοντέλου λύσης.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν έκρυψε την απογοήτευσή του για τη δυσμενή αυτή εξέλιξη, δηλώνοντας, αμέσως μετά τη συνάντησή του με τον Ντερβίς Έρογλου, προβληματισμένος, εξηγώντας ότι δεν είναι προτάσεις αυτές για να ενθουσιαστεί κανείς. Αν και δεν παραδέχθηκε ότι πρόκειται για βήμα προς τα πίσω, κάτι τέτοιο είναι ξεκάθαρο από το περιεχόμενο των εν λόγω προτάσεων.
Σε λιγότερο από δέκα μέρες, οι δύο διαπραγματευτές θα πρέπει να παρουσιάσουν πρόοδο στη Γενεύη, η οποία θα αποτελεί το συνονθύλευμα της καταγραφής συγκλίσεων και της κατάρτισης «πρακτικού σχεδίου» υπερπήδησης των εμποδίων που δημιουργούν οι αποκλίσεις, σε ολόκληρο το φάσμα των διαπραγματεύσεων. Αναμένεται, λοιπόν, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον η επιχειρηματολογία που έκαστη πλευρά θα αναπτύξει ενώπιον του Μπαν Κι Μουν για να εξηγήσει αυτό το πισωγύρισμα, όπως επίσης και οι μεθοδεύσεις που θα σκαρφιστεί ο Αλεξάντερ Ντάουνερ για να παρουσιάσει τη νέα διαμορφούμενη κατάσταση ως πρόοδο, ώστε να μη χαθεί το μονάκριβό του μομέντουμ εξαιτίας της τουρκικής αδιαλλαξίας.
Η μπάλα στο Χριστόφια
Η αρνητική αυτή εξέλιξη, βεβαίως, οδηγεί επί της ουσίας σε νέα διαπραγμάτευση πτυχών της λύσης που θεωρούνταν σχεδόν κλειστές, στη βάση της λογικής ότι τίποτα δεν θεωρείται συμφωνημένο μέχρι να συμφωνηθούν όλα. Προσφέρεται, συνεπώς, στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας μια νέα, χρυσή ευκαιρία να αποσύρει τις «γενναιόδωρες υποχωρήσεις» του στη διακυβέρνηση, οι οποίες αποτελούν πηγή συνεχών κλυδωνισμών σε εσωτερικό μέτωπο και συγκυβέρνηση και δεν τυγχάνουν της λαϊκής έγκρισης, σύμφωνα με διαδοχικές δημοσκοπήσεις.
Είναι πλέον σαφές ότι η λογική των «αντίδωρων» δεν έχει αποδώσει, καθώς αντί παραχωρήσεων από την τουρκική πλευρά, η δική μας διαπραγματευτική ομάδα εισπράττει ακόμη χειρότερες θέσεις, ενώ η ίδια έχει εξαντλήσει όλα τα περιθώρια υποχωρήσεων στο εν λόγω κεφάλαιο. Υπό το πρίσμα των σημερινών δεδομένων, λοιπόν, μια δική μας υπαναχώρηση δεν θα πλήξει τη διαπραγματευτική μας αξιοπιστία, όπως συχνά επιχειρηματολογεί η Κυβέρνηση, αφού έχει προηγηθεί ισοπέδωση από τουρκικής πλευράς, δημιουργώντας έδαφος για μια νέα συζήτηση.
Κομμάτια η κυριαρχία
Σύμφωνα με δημοσίευμα της τ/κ εφημερίδας «Κίπρις», βασική παράμετρος των νέων προτάσεων που κατέθεσε ο Έρογλου είναι η «εποικοδομητική φόρμουλα» της κυριαρχίας. Αυτή προνοεί τη μεταφορά της κυριαρχίας από την κεντρική κυβέρνηση στα δύο κρατίδια, επιτρέποντάς τους να ασκούν εσωτερικά τα κυριαρχικά δικαιώματα του κράτους.
Πιο συγκεκριμένα, και με πρόφαση τις διαβόητες «παραμέτρους» των ΗΕ, οι Τούρκοι ζητούν η ενωμένη Κύπρος να αποκτήσει μια διεθνή νομική προσωπικότητα αλλά να διαθέτει δύο κυριαρχίες. Αυτή η προσθήκη αφορμάται από μία πρόταση στο σύνταγμα της Ελβετίας, η οποία αναφέρει ότι «τα καντόνια είναι κυρίαρχα». Ο Έρογλου προτείνει όπως τα κρατίδια θα έχουν τη δυνατότητα να συνάπτουν διεθνείς συμφωνίες με τρίτα κράτη, χωρίς αυτές να μεταβιβάζονται, να επηρεάζουν ή να χρειάζονται έγκριση από την ομόσπονδη κυβέρνηση. Η ανεξάρτητη δράση των «στέιτς» θα αφορά όλα τα ζητήματα, πρόταση που παρουσιάζεται ως βελτιωτική του σχεδίου Ανάν, που περιόριζε μια τέτοια δυνατότητα σε συγκεκριμένες θεματικές ενότητες.
Υπενθυμίζεται ότι και στις «απαράδεκτες» προτάσεις Ταλάτ, υπήρχε αυτή η ρύθμιση, με την πρόνοια, μάλιστα, ότι η κεντρική κυβέρνηση θα έπρεπε να αναγνωρίζει αυτές τις διεθνείς συμφωνίες, γεγονός που προκάλεσε σωρεία αντιδράσεων στην ε/κ πλευρά.
Ο Έρογλου φαίνεται να επιχειρηματολογεί υπέρ αυτής της ρύθμισης, με τη λογική ότι κάτι τέτοιο θα είναι υποβοηθητικό στη λειτουργία του κράτους, αφού θεωρεί ότι είναι πιθανόν κάποια ξένα κράτη να μην αναγνωρίζουν την ενωμένη Κύπρο αλλά τα συνιστώντα κρατίδια, άρα μια τέτοια πρόνοια θα συντείνει στην εύρυθμη λειτουργία των διπλωματικών μας σχέσεων! Πάντως προσφέρει τη δυνατότητα και στο ομόσπονδο κράτος να κάνει κι αυτό καμιά συμφωνία, υπό ορισμένους, όμως, όρους, όπως το να μη δεσμεύονται οι συνιστώσες πολιτείες να υιοθετούν αυτές τις συμφωνίες ή να είναι αναγκασμένες να τις μετατρέπουν σε νομοθετικές ρυθμίσεις του κρατιδίου.

Εγγυήσεις… διάλυσης
Άλλο σκέλος των προτάσεων Έρογλου αφορά στις εγγυήσεις τρίτων, που, ως γνωστόν, η δική μας πλευρά επιθυμεί να απαλειφθούν εντελώς. Οι Τούρκοι, αντιθέτως, προτείνουν η ολότητα του εδάφους έκαστου συνιστώντος κρατιδίου να τεθεί κάτω από εγγυήσεις. Επιθυμούν, επίσης, ότι υπό το καθεστώς των εγγυήσεων θα τεθεί ολόκληρο το έδαφος της Κύπρου, η ασφάλεια, η ανεξαρτησία και η συνταγματική τάξη.
Οι προτάσεις Έρογλου λαμβάνουν σοβαρά υπόψη και το ενδεχόμενο ο «συνεταιρισμός» να διαλυθεί. Σε αυτή την περίπτωση, προτείνουν όπως καμιά από τις δύο κοινότητες να μην οικειοποιηθεί ολόκληρο το νησί και να προσπαθεί να παρουσιάζεται ως ο συνεχιστής του κράτους, όπως υποστηρίζουν ότι συνέβη από το 1963. Επιθυμούν, μάλιστα, να εγγυηθεί το ίδιο το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ότι κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί.