Κυριακή 13 Μαρτίου 2011

Ευκαιρίες και κίνδυνοι για την Κύπρο

http://www.sigmalive.com/simerini/politics/reportaz/362585


| Εκτύπωση | 13/03/2011 | ΤΟΥ ΠΕΤΡΟΥ ΖΑΡΟΥΝΑ*

Οι εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου έχουν δημιουργήσει μία νέα κατάσταση πραγμάτων. Η κατάσταση αυτή παραμένει επί του παρόντος ρευστή. Στην Τυνησία και την Αίγυπτο επιχειρούνται δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις, των οποίων η τελική κατάληξη είναι πολύ δύσκολο να προβλεφθεί. Στη Λιβύη μαίνεται πλέον ένας εμφύλιος πόλεμος, που τείνει να πάρει μεγάλη διάρκεια. Να σημειώσω ότι όλα αυτά λαμβάνουν χώρα την ίδια στιγμή που ΗΠΑ και Ιράν ανταγωνίζονται για την περιφερειακή ηγεμονία. Ανάλογους σχεδιασμούς κάνει η φιλόδοξη και νεο-οθωμανικής λογικής ηγεσία της Τουρκίας. Οι ΗΠΑ από την πλευρά τους έχουν επιλέξει να στηρίζουν συνολικά τα δημοκρατικά αιτήματα των αραβικών λαών, ακόμα και στα φιλικά προς τις ίδιες καθεστώτα, τα οποία καλούν σε μέτρα ικανοποίησης των λαϊκών αιτημάτων. Με την πολιτική τους αυτή εκτιμούν πως θα διατηρήσουν αρκετά από τα ερείσματά τους. Ταυτόχρονα ελπίζουν σε ανατροπή των μη φιλικών σε αυτές καθεστώτων σε Ιράν, Συρία και Γάζα. Το Ιράν από την πλευρά του ενθαρρύνει τα κινήματα μόνο σε ανταγωνιστικές γι' αυτό χώρες όπως η Σ. Αραβία. Το ίδιο, όμως, καταπνίγει τις διαμαρτυρίες στο εσωτερικό του. Εδώ να σημειώσουμε και την πρώτη επίσκεψη ιρανικών ναυτικών δυνάμεων στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Τουρκία από την πλευρά της ακολουθεί αντιφατική πολιτική στη βάση των στενών οικονομικών της συμφερόντων. Από τη μια ζητά την παραίτηση του Μουμπάρακ και από την άλλη αντιστρατεύεται τις όποιες κυρώσεις κατά του Γκαντάφι ή τη δημιουργία ζώνης απαγόρευσης πτήσεων πάνω από τη Λιβύη. Αυτά τη φέρνουν ακόμα μία φορά σε αντιπαράθεση με τους εταίρους της στη Δύση. Να θυμίσω και το άλλο στρατηγικής σημασίας νέο δεδομένο στην περιοχή. Αυτό έχει να κάνει με την επιβεβαιωμένη πλέον ύπαρξη σημαντικών κοιτασμάτων φυσικού αερίου στη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου.
Επί της ουσίας τώρα, οι ευκαιρίες που παρουσιάζονται για την Κυπριακή Δημοκρατία (ΚΔ) έχουν να κάνουν κατά κύριο λόγο με την ιδιότητα της ΚΔ ως χώρας μέλους της ΕΕ, η οποία σε λίγο καιρό θα αναλάβει την Προεδρία της Ένωσης. Η ΚΔ για λόγους γεωγραφικούς αλλά και θεσμικούς θα έχει την ευκαιρία να συμμετάσχει στη διαδικασία επαναπροσδιορισμού της ευρωπαϊκής μεσογειακής πολιτικής, αφού εκ των πραγμάτων η μέχρι σήμερα ακολουθούμενη έχει αποτύχει. Στα πλαίσια αυτά έχει τη δυνατότητα να ζητήσει, μαζί με άλλες μεσογειακές χώρες μέλη, την αναδιαμόρφωση και της μεταναστευτικής πολιτικής, ώστε να υπάρξει επιμερισμός των βαρών σε όλες τις χώρες μέλη. Επίσης, αξιοποιώντας και τις σχετικές πρόνοιες περί αμοιβαίας συνδρομής της συνθήκης της Λισαβόνας, θα μπορέσει να μεθοδεύσει την επέκταση του πλέγματος ασφάλειας της ΕΕ που υπάρχει σήμερα στη Δυτική Μεσόγειο (EUROMARFOR), ώστε να καλύψει και την Ανατολική. Η ύπαρξη των στρατηγικής αξίας για την ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ κοιτασμάτων φυσικού αερίου αποτελεί πλέον σημαντικό κίνητρο για τους εταίρους μας. Σημαντικό, επίσης, ρόλο για να τους πείσουμε θα διαδραματίσουν και οι κινήσεις του Ιράν, σε συνδυασμό με τις απειλές της Χεζμπολάχ κατά του Ισραήλ και ειδικότερα της προσπάθειάς του για αξιοποίηση του τεράστιου κοιτάσματος Λεβιάθαν. Οι προτάσεις του Ισραήλ για συνεκμετάλλευση των ενεργειακών μας πόρων ανοίγουν το δρόμο για στρατηγική σύζευξη των δύο χωρών. Τέλος, η αντιφατική πολιτική που ακολουθεί η Τουρκία την καθιστά ακόμα πιο αναξιόπιστη έναντι της Δύσης. Μία τέτοια εξέλιξη ενισχύει έμμεσα την ΚΔ και τις θέσεις μας στο Κυπριακό.
Στο κεφάλαιο των κινδύνων, ο σημαντικότερος έχει να κάνει με την επέκταση του αμερικανο-ιρανικού ανταγωνισμού στην Ανατολική Μεσόγειο. Η ανατροπή του Χαρίρι και η συγκρότηση μίας φιλοϊρανικής κυβέρνησης στο Λίβανο, με συμμετοχή της Χεζμπολάχ, είναι δυνατόν να προκαλέσουν προβλήματα στη διαδικασία επικύρωσης της συμφωνίας που έχουμε ήδη συνάψει με το Λίβανο, για οριοθέτηση των θαλασσίων μας ζωνών. Ο κίνδυνος να υπάρξουν προβλήματα με την Αίγυπτο έχει επί του παρόντος υποχωρήσει. Η πιθανότητα για κάποια αυξημένη ροή παράνομων μεταναστών ή και πολιτικών προσφύγων παραμένει μεγάλη, από τη στιγμή που τα πράγματα μπορούν να οδηγηθούν σε εμφύλιες συγκρούσεις, όπως συμβαίνει τώρα στη Λιβύη. Κίνδυνοι υπάρχουν και για την οικονομική μας ανάπτυξη, εξαιτίας των μεγάλων αυξήσεων στις διεθνείς τιμές του πετρελαίου. Στην περίπτωση του τουρισμού τα πράγματα είναι συγκεχυμένα, αφού είναι δυνατόν να επωφεληθούμε από τη στροφή κάποιων τουριστών από τις χώρες της Νότιας Μεσογείου προς τη Κύπρο. Καταλήγω με το συμπέρασμα ότι η κατάσταση αναταραχής και αβεβαιότητας στην περιοχή μας θα έχει διάρκεια. Η γεωγραφική περιοχή που θα καλύψει είναι επί του παρόντος άγνωστη. Μέσα σε αυτή την τρικυμία της αστάθειας, η Κυπριακή Δημοκρατία προβάλλει ως ένας ευρωπαϊκός φάρος δημοκρατίας, ανάπτυξης, κοινωνικής δικαιοσύνης και σταθερότητας.
*Διεθνολόγος

Δεν υπάρχουν σχόλια: